د سولې په چارو کې افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو پخواني ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد، ښځو او نجونو پر وړاندې د طالبانو د کړنو غندنې لپاره د ملګروملتونو د امنیت د شورا د پریکړه لیک هرکلی کړی او افغانستان سره یې د نړۍ په تعامل باندې ټینګار کړی دی.
ښاغلي خلیلزاد د شنبې په ورځ اپریل ۲۹ (ثور نهم) د خپل ټویټر په پاڼه په څو پرله پسې ټویټونو کې ویلي، چې د امنیت د شورا د دغه پریکړه لیک تصویب افغانستان او په ځانګړي ډول ښځو او نجونو ته د "نړۍ هیلې" منعکس کوي.
د ملګرو ملتونو امنیت شورا پنجشنبه اپریل ۲۷ (غوایي ۷) په یو پریکړه لیک کې د رایو په غوڅ اکثریت د طالبانو لخوا د افغان میرمنو او نجونو په تعلیم او کار کولو بندیزونه وغندل او د دې ډلې څخه یې د دې بندیزونو د لیرې کیدو غوښتنه وکړله.
افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو پخواني ځانګړي استازي د اسلام د دین د احکامو او نړیوالو قوانینو پر اساس د ښځو او نجونو د زده کړو او کارپر حقونو د ټینګار په ترڅ کې ویلي: "دا ډیره زیاته مهمه ده، چې نړیواله ټولنه افغانستان سره د تعامل په برخه کې د لارې د نقشې د ترتیبولو په برخه کې هڅه وکړي. ددې پریکړه لیک د تصویب وروسته په راتلوونکي اونۍ کې په دوحه کې د ملګروملتونو غونډه ددې کار لپاره یو ښه فرصت دی".
I welcome the unanimous passage of this resolution by the UNSC. It reflects the global aspiration for Afghanistan, especially for Afghan women and girls. Based on international and Islamic edicts, they have the right to education and work. pic.twitter.com/MismSd9M2y
— Zalmay Khalilzad (@realZalmayMK) April 28, 2023
د امنیت شورا په دغه پریکړه لیک کې ویل شوي چې نړیواله ټولنه به په داسې حال کې څنډې ته پاتې نشي چې په افغانستان کې نجونې او میرمنې د بشري حقونو او بنسټیزو آزادیو څخه محرومې وي.
د امنیت شورا د "ټولو هیوادونو او سازمانونو څخه وغوښتل چې له خپل نفوذ څخه کار واخلي" ترڅو طالبان د ښځو پر وړاندې خپلې پالیسۍ او کړنې بدلې کړي.
د طالبانو د حکومت غبرګون
په ورته وخت کې د طالبانو د حکومت د بهرنیو چارو وزارت د ملګرو ملتونو د امنیت شورا پریکړه لیک ته په غبرګون کې ویلي، چې باید د افغانستان کورنیو مسایلو ته درناوی وشي.
دغه وزارت د ملګرو ملتونو د پریکړه لیک ځینې برخې غندلي او ویلي دي، چې د نړیوالو قوانینو او د ملګرو ملتونو د غړو هیوادونو د کلکې ژمنې له مخې د افغان میرمنو او نجونو مسله د افغانستان کورنۍ مسله ده او د طالبانو د بهرنیو چارو د وزارت د اعلامیې پر اساس په نورو هیوادونو هیڅ اغیز نلري.
طالبانو د ۲۰۲۱ میلادي کال د اګسټ په میاشت کې افغانستان کې بیا واک ته د رسیدلو وروسته په دغه هیواد کې پرښځو باندې د کار او تعلیم په ګډون ډیر محدودیتونه لګولي دي.
دغې ډلې نه یوازې ښځې په دولتي ادارو او غیر حکومتي موسسو کې له کار څخه منع کړي، بلکې د شپږم ټولګي څخه پورته ښوونځیو او پوهنتونونو کې یې هم له زده کړو محرومې کړي دي.
د افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو د پخواني ځانګړي استازي سربیره یو شمیر نړیوالو شخصیتونو او سازمانو هم د ملګروملتونو د امنیت شورا پریکړه لیک د تصویب هرکلی کړی دی.
د افغانستان لپاره د امریکا د متحده ایالاتو ځانګړي استازي توماس ویسټ ددغه پریکړه لیک د تصویبیدو هرکلی کړی دی.
ښاغلي ویسټ د خپل ټویټر په پاڼه لیکلي: "خوشاله یم، چې په دوحه کې د څو هیوادونو د نږدې همغږۍ په سر د بحث لپاره د جوړیدونکي غوندې دمخه د افغانانو سره د ملاتړ په برخه کې دغسې یووالی وینم".
همداشان د ښځو او نجونو د حقونو په برخه کې د امریکا د متحده ایالاتو د بهرنیو چارو وزارت ځانګړې استازې رینا امیري هم د خپل ټویټر په پاڼه ددې پریکړه لیک د هرکلي ترڅنګ د متحده عربي اماراتو، جاپان او د ملګروملتونو د ښځو د ادارې څخه هم د پریکړه لیک د تصویبیدو له امله مننه کړې ده.
ټاکل شوې د را روانې دوشنبې او سه شنبې په ورځو د ملګروملتونو د عمومي منشي په کوربتوب د افغانستان د وضعیت د ارزولو لپاره د قطر په پایتخت دوحه کې یوه غونډه جوړه شي.
ملګروملتونو ویلي، چې په دې غونډه کې به افغانستان لپاره د یو شمیر هیوادونو ځانګړي استازي برخه واخلي او ددغه هیواد د بحران څخه د وتلو په لارو چارو بحث وکړي.
ملګرو ملتونو ویلي، د طالبانو استازي دې غونډې ته نه دي بلل شوي.