په بلخ کې په نشه توکو یو روږدی شاه محمد چې اووه کاله یې شیشه او پوډر څکولي وايي چې اعتیاد یې په روان او ذهن بدې اغېزې کړې وې او له امله یې په ټولنې کې له خلکو سره چلند خراب شوی و او د هغه په خبره ان مور او پلار یې هم هېر شوي وو او یوازې خپلې نشې پسې ګرځېده.
په بلخ کې د کوکنارو یو شمیر پخواني کروندګر چې په کوکنارو د طالبانو له بندیز وروسته یې د زردکو په شان نورو کښتونو ته مخه کړې ده وايي، چې سږ کال مارکیټ ښه دی او حاصلات یې هم ښه اخیستي دي.
په بلخ کې یو شمیر کروندګر وايي چې په شنو خونو کې د لیمو انو کرل د کوکنارو، زعفرانو او نور کښتونو څخه څو برابره دېره ګټه کوي او د شنو خونو جوړولو له لارې له لږې ځمکې کولای شي چې ډېر حاصل ترلاسه کړل شي.
پداسې حال کې چې د طالبانو حکومت انجونې له ښوونځیو ګرځولي او ښځو ته د کار کولو حق نه ورکوي بل لورته د خصوصي سکټور یو شمیر شرکتونو په تیره بیا د زعفرانو د پروسس په برخو کې ښځو ته د کار کولو زمینه برابره کړې ده.
د بلخ ولایت په بلخ ولسوالۍ کې هغه کروندګر چې سږ کال یې د زعفرانو کښت کړی دی وايي، چې سږکال د تیر کال په پرتله د زعفرانو بیه دوه چنده زیاته شوې ده او دوی د زعفرانو له کښت خوښ دي.
د بلخ د چمتال ولسوالۍ هغه کروندګرو چې پخوا به یې په خپلو ځمکو کې کوکنار کرل وايي چې د طالبانو حکومت د کوکنارو په کرلو بندیز لګولی خو له کروندګرو سره یې هیڅ راز د بدیل معیشت په برخه کې مرستې ندي کړي.
د بلخ د دهدادي ولسوالۍ اوسېدونکی نقیب الله هغه معتاد دی چې د مېرمنې له مړه کېدو وروسته د یوازیتوب او خفګان له امله په نشه یي توکو روږدی شوی او اوس په مزارشریف کې د معتادینو د درملنې په یوه مرکز کې تر درملنې لاندې دی. وايي کله یې چې مېرمن مړه شوه نو د اولادونو ساتنه او د کور کارونه ور په غاړه شو
په بلخ کې په نشه يي توکو روږدی خیرالله چې دوه نیم کاله په شیشې او پوډرو روږدی و وايي، چې د نشه یي توکو له امله یې خپل عزت، پیسې او د ژوند ټوله سرمایه له لاسه ورکړې ده.
د بلخ د مخدره توکیو پر وړاندې د مبارزې مدیریت د معتادینو د درملنې د برخې مسؤل جمعه خان وايي چې په تېره یوه اونۍ کې دغه مدیریت ۳۲۴ معتادین د بلخ د بېلابېلو سیمو څخه راټول کړي او د معتادینو د درملنې کمپونو ته یې لېږلي دي.
په نشه يي موادو اخته پخوانی معتاد شهزاده چې اوس یې د نشه یي توکو استعمال پرېښی وايي، لا هم د معتادینو د درملنې کمپ ته ددې لپاره ځي چې له نورو روغ شویو معتادینو سره ناستې، کتنې وکړي او له دې لارې په نشو د بیا اخته کیدو مخه ونیسي.
د جمعه الدین په نوم یو تن معتاد چې شپاړس کاله کېږي په نشه يي توکو روږدی شوی دی، وايي د نشه يي توکو له امله یې ټول ژوند په هدیرو او کنډوالو کې تېر شوی دی.
د کندز د معتادینو د درملنې په روغتون کې یو تن معتاد چې پنځلس کاله کېږي په نشه يي توکو روږدی شوی دی، وايي چې نشه یي توکو ترې د ژوند ټول خوندونه اخیستي وو او دده د مینې ډک ژوند او بچیان یې هم ترې هیر کړي وو.
د کندز د چهاردرې ولسوالۍ هغو کروندګرو چې سږ کال یې په خپلو ځمکو کې شولې کرلې وې وايي چې د نورو کالونو په پرتله د شولو څخه یې لږ حاصل اخیستی دی.
د تېر جمهوري نظام د ملي اردو یو تن پخوانی سرتېری وايي چې د دندې له پرېښودو وروسته په نشه یي توکو روږدی شو او په نشه يي توکو د روږدي کیدو عمده لامل یې بې کاري وه.
په مزارشریف ښار کې د معتادینو د درملنې په یوه کمپ کې تر درملنې لاندې یو معتاد وايي چې په خپله ځمکه کې کوکنار او چرس کرل او ددغو بوټو دهقاني ددې لامل شوه چې په نشه يي موادو روږدی شي.
د مزارشریف په ښار کې د معتادینو د درملنې په یو کمپ کې تر درملنې لاندې یو معتاد چې مخکې یې تجارت کاوه وايي په نشه یي توکو له روږدي کېدو وروسته یې نه یوازې خپله ټوله سرمایه له لاسه ورکړه بلکې له خپلې کورنۍ او میرمنې هم جلا شوی دی.
د مزارشریف په ښار کې د معتادینو د درملنې په یوه شخصي کمپ کې تر درملنې لاندې یو معتاد وايي ددې لپاره چې ډېر کار وکولای شي، نشه یي توکي به یې استعمالول.
بلخ کې له مخدره موادو سره د مبارزې مدیریت وايي چې واک ته د طالبانو له رسېدو وروسته په دغه ولایت کې د کوکنارو کښت، مخدره توکو قاچاق، او د مخدره توکو د استعمال کچه ټیټه شوې ده.
د بلخ له مخدره توکو سره د مبارزې مدیریت وايي چې پدې وروستیو کې یې د یوه کمپاین له لارې ددې ولایت په بېلابېلو ولسوالیو کې ۱۲۵ جریبه د چرسو کښتونه له منځه وړي دي.
د کندز د چهاردرې په ولسوالۍ کې د وسله والو طالبانو یو پخوانی سرګروپ وايي چې په باګرام زندان کې له زنداني کېدو وروسته په نشه یي توکو روږدی شوی دی.
نور پورته کول
