د اسلامي همکارۍ سازمان غړیو هیوادونو جمعه مارچ اوومه ( کب ۱۷) د غزې تړانګې د بیا رغونې لپاره چې د حماس – اسرائیل تر منځ په جګړې کې تقریباً په بشپړه توګه ویجاړه شویده یوه طرحه منظوره کړله.
دا پلان د همدې تیرې سه شنبې په ورځ د مصر په پایتخت قاهرې کې د عرب لیګ هیوادونو منظور کړی و چې د متحده ایالاتو د جمهور رئیس ډونالډ ټرمپ د طرحې بدیل دی.
د اسلامي همکارۍ سازمان د غړیو هیوادونو مشرانو د غزې بیارغونې طرحه د سعودي عربستان د جدې په ښار کې په اضطراري غونډې کې منظوره کړله.
دا طرحه مصر جوړه کړې.
د مصر د بهرنیو چارو وزیر، بدر عبدالعاطي د اسلامي همکارۍ سازمان د وزیرانو غونډې څخه وروسته د طرحې منل کیدو اعلان وکړ او مثبت اقدام یې وباله.
د جمعې ورځې تر پریکړې وروسته د غزې بیا رغونې طرحې ته د " عرب – اسلامي پلان" نوم ورکړل شو او د مصر د بهرنیو چارو وزیر وویل چې د بل ګام لپاره غواړي چې اروپایي اتحادیه او د جاپان، چین او روسیې په ګډون یې نړیواله ټولنه هم ومني.
ښاغلي عاطي زیاته کړه، " بل ګام دا دی چې دا طرحه نړیواله شي. دا هغه څه دي چې مونږ به یې طلب وکړو او د امریکا په ګډون د ټولو اړخونو سره په اړیکه کې یو".
دا د غزې تړانګې لپاره چې د اسرائیل په هوایي بمباریو او چاودونو کې تقریباً په بشپړه توګه له منځه تللې، د متحده ایالاتو د جمهور رئیس ډونالډ ټرمپ د طرحې متبال پلان دی چې ویلي یې و دا تړانګه به واخلي، وې به یې رغوي او اوسیدونکي به یې په ګاونډیو هیوادونو کې میشت شي.
په پلان کې د نړیوالې ټولنې څخه غوښتل شوي چې د غزې بیا رغونې په چارو کې مرسته وکړي. په پلان کې د بیا رغونې تر څنګ د سیاسي مسیر پیل کیدو یادونه هم شوې چې دواړه چارې به په عین وخت کې روانې وي.
تر اوسه پدې هکله څه ندي ویل شوي چې د غزې بیا رغونې لپاره به کوم هیواد څومره مالي او نورې مرستې کوي خو په اعلامیې کې ویل شوي چې یو نوی وجهي صندوق به جوړ شي چې ددې پروژې لپاره د بسپنه ورکوونکو هیوادونو او مالي ادارو څخه تر لاسه شوې پیسې به پکې اچول کیږي.
د حماس ډلې ته پدې پلان کې هیڅ نقش ندی ورکړل شوی. سره لدې چې غزه د همدې ډلې په لاس کې ده خو د اسلامي همکارۍ سازمان لخوا په منل شوې طرحې کې به ډیر مسؤلیت د فلسطین ادارې ته ورکړل شي چې مشر ی، محمود عباس دی.
په عین حال کې د منځني ختیځ لپاره د متحده ایالاتو ځانګړي استازي، سټیف ویټکوف د غزې بیا رغونې دا پلان د " مصر لخوا د ښه نیت لپاره لومړی ګام" بللی خو بل پلو بیا د امریکا د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې په پلان کې د متحده ایالاتو توقعاتو سره سم ندی جوړ شوی.
سره لدې چې تر دې وړاندې د متحده ایالاتو جمهور رئیس ډونالډ ټرمپ ویلي و چې د غزې اوسیدونکي به په مصر، اردن او نورو ګاونډیو هیوادونو کې تر هغې چې د دې تړانګې د بیارغونې چارې روانې وي، میشت شي خو د مصر جمهور رئیس عبدالفتاح السیسي په قاهرې کې د عرب لیګ هیوادونو مشرانو په غونډې کې پرته لدې چې په ټرمپ انتقاد وکړي، وویل چې ډاډ ورکوي د غزې تړانګې خلک به پخپلې خاورې کې پاتې شي.
فورم \ دبحث خونه