د ماشومانو ساتنې اداره: بودیجې د کمښت له امله مو افغانستان کې ۱۸ روغتیايي کلینیکونه تړل شوي

د ماشومانو د ساتنې اداره (Save the Children)، د افغانستان په ګډون په یو شمیر هیوادونو کې د ماشومانو روغتیايي پروګرامونو لپاره بودیجې د پرې کیدو منفي اغیزو خبرداری ورکړی او ویلي دي چې افغانستان کې یې د ۳۲ روغتیايي کلینیکونو له ډلې ۱۸ تړل شوي او که بودیجه ترلاسه نکړي پاتې نور به هم بله میاشت وتړل شي.

د ماشومانو د ساتنې ادارې د سه شنبې په ورځ مارچ ۱۱( کب ۲۱) په یوه اعلامیه کې ویلي چې دغو ۳۲ روغتیايي مرکزونو یوازې د روان ۲۰۲۵ کال د جنورۍ په میاشت کې ۱۳۴ زره ماشومانو ته روغتیايي خدمتونه برابر کړي دي.

د حنیف په نوم د افغانستان په شمال کې د ماشومانو د ساتنې د ادارې یو ډاکټر چې د خپلو روغتیايي کارکوونکو سره د تیرو دریو نیمو کلنو راهیسې کار کوي ویلي دي چې ددغې ادارې روغتیايي مرکزونه په دغه سیمه کې یوازیني روغتیايي مرکزونه دي چې هره میاشت د ۲۵۰۰ ناروغانو درملنه کوي.

اوس دا مرکزونه د ماشومانو د ساتنې ادارې په محدود مالي ملاتړ فعالیت کوي، چې د څو اونیو په ترڅ کې به یې د بودیجې د کمښت له امله فعالیتونه بند شي او په سلګونو په خوارځواکۍ اخته ناروغ ماشومان به روغتیايي خدمتونو ته د لاس رسي پرته پریښودل شي.

ډاکټر حنیف ویلي: "ددغې ټولنې لپاره زمونږ کلینک یوازینی انتخاب دی. دلته په سیمه کې هیڅ ډاکټر او نرس نشته دی. د بودیجې پر پرې کیدو باندې په ژور ډ‌ول د ټولنې زړه مات شوی دی. اوس مهال مونږ سره په کلینک کې ۱۳۵ په خوارځواکۍ اخته ماشومان شته دی".

ډاکټر حنیف ویلي که دا کلینک وتړل شي په خوارځواکۍ د اخته ماشومانو د کورنیو غړي به دا مالي توان ونلري چې خپل ماشومان دولتي او یا شخصي روغتونونو ته یوسي، ځکه چې هغوی بل روغتون ته د انتقال لپاره ترانسپورتي مصارف هم نلري.

هغه ویلي چې ډاکټرانو او نرسانو ژمنه کړې چې د څو میاشتو لپاره بې له معاش اخیستلو کار وکړي، ځکه چې افغانستان یې مرستو ته اړتیا لاري او دا هیواد د اړینو خدمتونو د وړاندې کولو پرته نشي بچ پاتې کیدلی.

د ماشومانو د ساتنې ادارې ویلي چې بهرنیو مرستو کې د وروستي کمښت له امله دا اداره دې ته اړ شوې چې په نړۍ کې ۱۳۱ میلیونو ماشومانو ته د خوارځواکۍ خپل پروګرامونه وځنډوي.

د ماشومانو د ساتنې ادارې د معلوماتو له مخې ددغو مرستو د ځنډیدو وروسته په افغانستان کې ددغې ادارې او د نورو همکارو ادارو په ملاتړ د ۳۲ فعالو روغتیايي کلینیکونو له ډلې ۱۸ یې تړل شوي او که نوې بودیجه برابره نشي ۱۴ پاتې کلینیکونه به د یوې بلې میاشتې د فعالیت لپاره لا هم بودیجه لري او هغه به هم وتړل شي. د ماشومانو د ملاتړ ادارې د معلوماتو پراساس دغو کلینیکونو یوازې د روان کال د جنورۍ په میاشت کې ۱۳۴ زره ماشومانو ته روغتیايي خدمتونه برابر کړي دي.

د ماشومانو د ساتنې ادارې په دغه اعلامیه کې په غزه کې د فلسطین د ماشومانو په ګډون په منځني ختیځ، اسیايي او افریقايي شاوخوا ۴۰ هیوادونو باندې د امریکا د متحده ایالاتو د بهرنیو مرستو د ځنډیدو د اغیزو په اړه معلومات ورکړي او ویلي دي چې ددغو مرستو بندیدل روغتیايي، تغذيي او د پوهنې په برخه کې د میلیونونو ماشومانو پروګرامونه د ګواښ سره مخ کړي او دا اداره یې دې ته اړ کړې چې د ماشومانو د ژوند د ژغورنې لپاره په سلګونونو کلینیکونه وتړي.

د امریکا د متحده ایالاتو حکومت د روان کال ۲۰۲۵ د جنورۍ په ۲۴ د امریکا نږدې ټولې بهرنۍ مرستې ددغو مرستو د موثریت د ارزولو په موخه د ۹۰ ورځو لپاره وځنډولې.

د ماشومانو د ساتنې د ادارې د عملیاتو مشره ګبریلا وایجمن په دې اعلامیه کې ویلي: "مونږ د سلو کلنو څخه د زیاتې مودې راهیسې د ماشومانو ژوند ژغورو- د همدې له امله مونږ لا هم پایو او ځکه دا زمونږ نوم دی. د پخوا پرتله مرستو ته د اړمنو ماشومانو د شمیر په زیاتیدو اوس د ژوند د ژغورنې د ملاتړ پر پرې کیدو داسې ده لکه چې په یو ځنګله کې د اوبو په یوه کوچنۍ پلاستیکي بمبه چې اوبه یې مخ په خلاصیدو وي اور مړ کړئ".

د ماشومانو د ساتنې ادارې پر نړیوالو مشرانو، شریکانو او هرچا باندې غږ کړی چې د ماشومانو پر راتلونکې دې د اوږدې مودې لپاره پانګونه وکړي.

د ماشومانو د ساتنې ادارې ویلي چې پر ماشومانو باندې د نن ورځې پانګونه د ټولو لپاره یوه خوندي، روښانه او لا باثباته نړۍ رامنځ ته کولای شي.

د ماشومانو د ساتنې د ادارې ددغې اعلامیې دمخه ملګرو ملتونو هم په افغانستان کې اړمنو افغانانو ته د بشري مرستو د برابرولو لپاره د بودیجې د کمښت د منفي اغیزو په اړه خبرداری ورکړی وو او ویلي وو چې دا هیواد د سوډان وروسته په نړۍ کې دوېیم هیواد دی چې نیمايي وګړي یې بشري مرستو ته اړتیا لری.

د ملګرو ملتونو د عمومي منشي ویاند سټیفن دوجاریک د مارچ شپږم ( کب ۱۶) نیویارک کې خبري کنفرانس ته په وینا کې وویل چې د بشري مرستو لپاره د بودیجې د کمښت له امله یوازې تیره میاشت په افغانستان له ۲۰۰ څخه زیات روغتیايي مرکزونه تړل شوي، چې ورسره ۱.۸ میلیون کسان د روغتیايي خدمتونو ترلاسه کولو څخه بې برخې شوي دي.

سټیفن دوجاریک وویل چې د بودیجې کمښت د خوارځواکۍ د درملنې او مخنیوي پر پروګرامونو باندې هم اغیزه کړې ده.

هغه وویل: "زمونږ د بشري مرستو شریکانو خبرداری ورکړی چې مرستو لپاره د بودیجې کمښت به هم د ژوند د لاسه ورکولو او هم د معشیت لاسه ورکولو سبب شي او پرمختیايي لاس ته راوړنې د ګواښ سره مخ کوي".

د ملګرو ملتونو دغه چارواکي وویل چې افغانستان د یو سخت بشري بحران سره چې د اوږدې جګړې څخه د زیږیدلو عواملو، بې وزلۍ، د اقلیم د بدلون څخه راپورته شوي ټکانونه او د ساتنې د راپورته کیدونکي خطرونو سره په ځانګړي ډول د ښځو او نجونو لپاره مخ دی.

ملګري ملتونه وايي چې په افغانستان کې ۲۳ میلیونه وګړي بشري مرستو باندې متکي دي.