د ملګروملتونو د عمومي منشي مرستیالې امینه محمد طالبانو سره د تعامل پر اړتیا د ټینګار په ترڅ کې ویلي، چې دغه اداره په راتلونکو ورځو کې د طالبانو د رسمیت پیژندلو په سر د بحث لپاره یو کنفرانس جوړوي.
میرمن امینه محمد د دوشنبې د ورځې ناوخته د امریکا د پرینسټون پوهنتون د عامه او نړیوالو چارو د پوهنځي په یو سیمنار کې ګډونوالو ته وویل، چې په دې نړیواله غونډه کې به د نورو سربیره د افغانستان لپاره د نړۍ د ټولو هیوادونو ځانګړي استازي په یو میز سره راټول شي.
میرمن محمد وویل، چې تر راتلوونکو دوو اونیو پورې به افغانستان لپاره د ټولو هیوادونو ځانګړي استازي په لومړي ځل په سیمه کې په یوه غونډه کې راټول شي.
میرمن محمد وویل هیله لري هغه واړه ګامونه "ومومي" چې د طالبانو د "رسمیت" پېژندنې په لوري یې بېرته وګرځوي، یوه "اصولي پېژندنه". هغې زیاته کړه " ایا دا ممکنه ده؟ زه نه پوهیږم [خو] دا بحث باید وشي. طالبان په څرګند ډول په رسمیت پیژندل غواړي او دا وسیله زموږ په لاس کې ده".
طالبان د ۲۰۲۱ میلادي کال د اګسټ په میاشت کې په افغانستان کې واک ته د بیا رسیدلو وروسته تراوسه د هیڅ کوم هیواد له خوا په رسمیت نه دي پیژندل شوي.
په ورته وخت کې افغانستان لپاره د امریکا متحده ایالاتو پخواني ځانګړي استازي زلمي خیلیزاد، د سه شنبې د ورځې ناوخته اپریل ۱۸ (حمل ۲۹) په څو پرله پسې ټیټونو کې ویلي، چې د ملګروملتونو عمومي منشي انټونیو گوتیرش به په دوحه کې ددې کنفرانس کوربتوب وکړي.
زلمي خلیلزاد ددې کنفرانس د جوړیدو هرکلی کړی او سپارښتنه یې کړې، چې د متحده ایالاتو او د طالبانو ترمنځ د دوحې هوکړې بشپړ پلي کیدل باید د یو ګډ هدف په توګه ومنل شي.
ښاغلي خلیلزاد ویلي، چې د طالبانو د مشرانو تر منځ هم د دوحې هوکړې څخه ملاتړ په برخه کې د نظر یوالی شته دی، د ملګروملتونو امنیت شورا هم د رایو په اتفاق سره د یو مهم ګام په توګه تائید کړې او د پخواني رژیم چارواکي هم دا هوکړه افغانستان ته د پیښو ګواښونو لپاره د یوې ښې حل لارې په توګه ګڼي.
زلمي خلیلزاد ټینګار کړی، چې د دوحې هوکړه لیک په بشپړ ډول عملي شوې نه دی او ددې هوکړې پر ځای بل کوم وړاندیز چې د افغانانو او نړیوالې ټولنې پراخ ملاتړولري هم نشته دی.
1. Full implementation of the Doha Agreement should be embraced as the common goal. There has been unanimity among Talib leaders in support of the agreement; the UNSC unanimously endorsed the agreement as a significant step (Resolution 2513).
— Zalmay Khalilzad (@realZalmayMK) April 18, 2023
ښاغلي خلیلزاد د خپل ټویټر په پاڼه لیکلي: " د افغانستان اوسنیو شرایطو ته په پاملرنې یوې د لارې نقشې عملي کیدو ( دوحې هوکړې) ته اوتیا ده. د لارې د نقشې د ترتبیولو لپاره د (ملګروملتونو) سرمنشي او د ( هیوادونو) استازي باید د طالبانو سره د خپلو خبرو په ترڅ کې غونډه ولري".
افغانستان لپاره د امریکا متحده ایالاتو پخواني ځانګړي استازي دا هم ویلي، چې د لارې د نقشې ترتیبول د طالبانو او د نړیوالې ټولنې د اقداماتو مجموعه ده او باید د " زده کړو او ښځو د کار" مسلې په کې شاملې وي.
ښاغلي خلیلزاد ویلي، چې ددغه کنفرانس په پای کې د ملګروملتونو عمومي منشي باید خپل یو ځانګړی استازی د افغانانو او د اړوندو نړیوالو ادارو سره د همکارۍ او د لارې د نقشې د تطبیق لپاره وټاکي.
د امریکا د متحده ایالاتو او د طالبانو ترمنځ د دوحې هوکړه لیک د ۲۰۲۰ میلادي کال د فبرورۍ په ۲۹ د قطر په پایتخت دوحه کې لاسلیک شوی و. ددغې هوکړې څخه د شاوخوا دریو کلنو په تیریدو دواړو خواو یو بل د دغې هوکړې څخه په سرغړونو تورنوي.