د ملګرو ملتونو د امنیت شورا اکثرو غړو جمعه سپټمبر شپږمه ( وږي ۱۶) په افغانستان کې د طالبانو د حکومت د امر بالمعروف تازه قانون په سختو ټکو وغانده او د بدلولو غوښتنه یې وکړله.
په ملګرو ملتونو کې د جاپان سفیر یامازاکي کازویوکي په یوې اعلامیې کې ویلي چې افغان نجونې او میرمنې هره ورځ د خپلې راتلونکې لپاره هیلې او فرصتونه د لاسه ورکوي.
ښاغلي کازویوکي زیاته کړه چې دا "نه منل کیدونکی" دی.
په اعلامیې کې همدرانګه ویل شوي چې په افغانستان کې د طالبانو لخوا په افغان میرمنو او نجونو د بندیزونو او محدودیتونو لګولو لپاره وار د مخه فرمانونه صادر شویدي او پدې تازه قانون سره "د ټولو افغانانو لپاره د بشري حقونو او بنسټیزو آزادیو په برخې کې نه منل کیدونکي بندیزونه لا پراخوي".
د ایکوادور، فرانسې، ګیانا، مالټا، موزمبیق، کوریا جمهوریت، سیرالیون، سلوینیا، سویټزرلینډ، بریتاینې او متحده ایالاتو استازو د دې اعلامیې ملاتړ کړی او یوازې چین، روسیې او الجزایر چې درې واړه یې د امنیت شوار غړي دي ددې اعلامیې سره ملاتړ ندی څرګند کړی.
د امر بالمعروف د ۳۵ مادو د قانون له مخې، چې د تیرې اګست میاشتې په ۲۱ مې د طالبانوعدلیې وزارت خپور کړ ښځې باید خپل ځانونه په بشپړ ډول وپوښي او په عامه ځایونو کې خپل غږ پورته نه کړي.
په دغه قانون کې له لباس څخه نیولې تر کړو وړو او ټولنیزو تعاملاتو پورې پراخ شرایط وضع شوي. په دې کې د نارینه د لباس طرز او ږیرې د اوږدوالي مقررات هم شامل دي او همدارنګه په همجنسبازۍ، په عامه ځایونو کې د موسیقۍ په غږولو، د حیواناتو په جنګولو او د غیراسلامي رخصتیو په نمانځلو بندیزونه شامل دي.
د جاپان د سفیر په اعلامیې کې له طالبانوغوښتل شوي چې د خپل ولس غږونه دې واوري او ځل بیا یې له طالبانو غوښتي چې په "چټکۍ سره ټولې هغه پالیسۍ او کړنې بدلې کړي چې د افغان میرمنو بشري حقونه او بنسټیزې آزادۍ محدودوي".
په اعلامیې کې همدارنګه له طالبانو غوښتل شوي چې د افغان نجونو او میرمنو د تعلیم، کار، بیان آزادۍ او تګ راتګ حقونو درناوی دې وکړي او دا یې د یو سوله ایز، ثبات لرونکي او نیکمرغه افغانستان لپاره شرطونه بللي دي.
ملګرو ملتونو، د بشري حقونو ډلو او افغانانو اندیښنه څرګنده کړې چې دا قانون کولی شي د امر بالمعروف د قوانینو په پلي کولو کې د شدت لامل شي. ډیری دغه قوانین، له شریعت څخه د طالبانو د تفسیر له مخې، په افغانستان کې ددغې ډلۍ د لومړنۍ واکمنۍ پر مهال هم عملي کېدل.
وروسته تر هغه چې د ملګرو ملتونو په ګډون نړیوالې ټولنې د طالبانو پدې نوي قانون اعتراضونه او نیوکې وکړلې، د طالبانو حکومت وویل چې د امر بالمعروف تازه تصویب شوی قانون به "په نرمۍ سره" پلی شي.
ملګرو ملتونو، د بشري حقونو ډلو او افغانانو اندیښنه څرګنده کړې چې دا قانون کولی شي د امر بالمعروف د قوانینو په پلي کولو کې د شدت لامل شي. ډیری دغه قوانین، له شریعت څخه د طالبانو د تفسیر له مخې، په افغانستان کې ددغې ډلۍ د لومړنۍ واکمنۍ پر مهال هم عملي کېدل.
د طالبانو د حکومت ویاند ذبیح الله مجاهد د دې قانون په هکله د ملګرو ملتونو او نورو ادارو اندیښنې رد کړیدي او له هغوي یې غوښتي چې په اسلامي احکامو ځانونه پوه کاندي.
مجاهد د ایکس په شبکې کې لیکلي و چې "که کوم غیر مسلم د دغو قوانینو په اړه اندیښنه ښیي او رد کوي یې، لومړې دې په اسلامي قوانینو ځان پوه کړي او د اسلامي ارزښتونو درناوی دې وکړي".
د طالبانو حکومت په دوامداره توګه له ښځو سره د چلند په شمول، پر خپلو تګلارو باندې نړیوالې نیوکې رد کړي دي. ملګرو ملتونو په افغانستان کې پر ښځو او نجونو باندې د طالبانو محدودیتونه "جنسیتي اپارتاید" بللی دی.
د امر بالمعروف نوی قانون د طالبانو د محتسبینو له خوا پلی کیږي. په دې قانون کې د سرغړوونکو لپاره له شفاهي خبرداریو نیولې تر زنداني کېدو پورې سزاګانې ټاکل شوي دي.
فورم \ دبحث خونه