د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پنجشنبې په ورځ، مارچ شپږمه (کب ۱۶)، د مکسیکو او کاناډا په صادراتو باندې د ۲۵ سلنې تعرفې لګول د څلورو اونیو لپاره وځنډول.
دا د شمالي امریکا په سوداګریزه جګړه کې د ټرمپ وروستی ګام دی چې د څو ورځو راهیسې یې د ونډو شاخصونه راټیټ کړي او د خپلو اوږدمهاله متحدینو او دوو لویو سوداګریزو شریکانو سره یې د امریکا اړیکې ټکنۍ کړې دي.
ټرمپ لومړی د مکسیکو په وارداتو تعرفې د اپریل تر دوهمې پورې وروسته له هغه وځنډولې چې د مکسیکو ولسمشرې کلاډیا شینبام وویل چې حکومت یې د ټرمپ د غوښتنې سره سم، امریکا ته د مهاجرینو د جریان او د فینتانیل وژونکو مخدره توکو د قاچاق کېدو په مخنیوي کې مرسته کړې ده.
څو ساعته وروسته، ټرمپ په کاناډا باندې هم نوې تعرفې وځنډولې. دا نده څرګنده چې یوه میاشت وروسته د دواړو هیوادونو پر صادراتو د تعرفو په اړه څه پرېکړه کیږي. د ټرمپ وروستي اقدامات وړاندې هغه له کاناډا او مکسیکو څخه امریکا ته د موټرو پر وارداتو تعرفې وروسته له هغه وځنډولې چې د متحده ایالاتو دریو لویو د موټرو جوړونکو شرکتونو وویل چې تعرفې به په دوی باندې سخته مالي اغیزه ولري.
ټرمپ په یو اجرائیوي فرمان کې وویل چې تعرفې به پر هغو مالونو نه لګول کیږي چې د امریکايي شرکتونو لخوا د هغه سوداګریز تړون له مخې له مکسیکو او کاناډا څخه واردیږي چې په ۲۰۱۸ کال کې د ټرمپ په لومړنۍ دورې کې لاسلیک شوی و.
ټرمپ په ټروت سوشل ټولنیزه شبکه کې په یو پوسټ کې وویل چې د مکسیکو په توکو باندې تعرفې یې "د جوړ جاړي په توګه د ولسمشرې شینبام د درناوي لپاره کمې کړې. موږ خورا ښې اړیکې لرو او متحده ایالاتو ته د غیرقانوني بهرنیانو او فینټانیل د بندولو لپاره په ګډه په سرحد کې سخت کار کوو."
په دغه پوسټ کې ټرمپ زیاته کړې: "له ولسمشرې شینبام څخه د هغې د سخت کار او همکارۍ لپاره مننه کوو."
د پنجشنبې په ورځ په یو بیان کې شینبام وویل: "موږ موافقه وکړه چې زموږ کار او همکاریو د دواړه خواوو ملي حاکمیت ته د درناوي په چوکاټ کې بې ساري پایلې ترلاسه کړې دي."
د کاناډا غبرګون
د ټرمپ لخوا د کاناډا په صادراتو باندې د خپلو تعرفو د ځنډولو د اعلان هم مهاله، د کاناډا صدراعظم جسټین ټروډو ددې ګام هرکلی کړی خو ویلي یې دي چې د اوس لپاره به پر امریکايي مالانو باندې د کاناډا لخوا لګول شوې تعرفې په خپل ځای وساتي.
ټروډو وویل چې په روانه اونۍ کې یې له ټرمپ سره رغنده تلیفوني خبرې کړي دي خو بیا هم فکر کوي چې تر څه وخت پورې به دواړه هېوادونه په سوداګریزه جګړه کې ښکېل پاتې شي.
ټروډو وویل چې دواړه خواوې "په فعاله توګه په روانو خبرو اترو کې بوخت دي ترڅو ډاډ ترلاسه کړي چې د تعرفو له کبله سوداګریز سکتورونه او کارګران ډیر زیانمن نشي." هغه زیاته کړه: "موږ به تر هغه وخته پورې د خپلو ځوابي تعرفو څخه شاته نه شو تر څو چې د کاناډا په توکو باندې د امریکا غیر عادلانه تعرفې لرې نشي."
'یو څه خنډونه به وي'
ټرمپ د سه شنبه په ورځ د کاناډ او مکسیکو په صادراتو باندې د ۲۵ سلنه تعرفو لګولو ترڅنګ پر چینايي توکو باندې هم تعرفې له ۱۰ سلنې څخه ۲۰ سلنې ته لوړې کړې. دا درې هېوادونه د امریکا ترټولو ستر سوداګریز همکاران دي.
درې واړو هېوادونو وروسته وویل چې په غبرګون کې به پر امریکايي صادراتو تعرفې لوړې کړي.
کاناډا په ځواب کې پر امریکايي صادراتو باندې د ۲۱ میلیارد ډالرو په ارزښت تعرفې لوړې کړي دي چې په دغو صادراتو کې امریکايي کورني برقي سامان الات، څپلۍ، د سینګار توکي، موټرسایکلونه، د پاکولو توکي، د نارنج شربت او نور توکي شامل دي.
کاناډا همدارنګه پلان لري چې په راتلونکو درېو اونیو کې پر امریکايي میوو، ترکاریو، لبنیاتو، غوښې، برقي سامان الاتو، موټرو او اوسپنې د ۸۷ میلیارد ډالرو په ارزښت تعرفې نورې هم لوړې کړي.
ټرمپ د سه شنبې په شپه د امریکا کانګرس ته په وینا کې د تعرفو لوړلو له کبله رامنځته شوې ناخوښي ومنله او ویې ویل: "د تعرفو موخه د امریکا بیا غني کول او ښه کول دي. یو څه خنډونه به رامنځته شي خو موږ یې منو. دا به دومره ډیر نه وي."
ټرمپ زیاته کړه چې د تعرفو لوړولو موخه یې دا ده چې په نورو هېوادونو کې تولید کوونکو وهڅیږي چې خپلې فابرېکې امریکا ته ولیږدوي او په دې توګه به د تعرفو څخه خلاص وي.
ددې راپور ځینې معلومات له اسوشیتد پرس فرانس پرس او رویټرز اژانسونو څخه اخیستل شوي.
فورم \ دبحث خونه