د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ اداره ( یونیسف) وايي چې په تیر ۲۰۲۴ کال کې یې په افغانستان کې د سلګونو کلیوالي ښونځیو څخه د ملاتړ پروګرام له لارې ۳۶۱ زره نجونو ته د زده کړو امکانات برابر کړي دي.
ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ ادارې د شنبې په ورځ مارچ اتم ( کب ۱۸) د ایکس په ټولنیزه شبکه کېې د ښځو د نړیوالې ورځې په مناسبت په یو پیغام کې ویلي چې په افغانستان کې د کلیوالو ښوونځیو ۱۸۰۰۰ ټولګیو ته د ملاتړ د برابرولو سربیره یې زده کوونکو ته درسي مواد هم برابر کړي دي.
یونیسف ویلي: "مونږ نجونې ځواکمنې کوو چې خپل راتلونکې اهداف" وټاکي. یونیسف د ښځو سره د پیوستون د نړیوالې ورځې په مناسبت د افغانستان په ګډون په یو شمیر هیوادونو کې د نجونو لنډ پیغامونه هم خپاره کړي دي.
په افغانستان کې د لیلا په نوم (مستعار نوم) یوې ۱۵ کلنې نجلۍ د ملګرو ملتونو د ماشومانو ملاتړ ادارې ته ویلي دا په اتم ټولګي کې پر زده کړو بوخته وه چې په افغانستان کې طالبان بیا واک ته ورسیدل. لیلا ویلي که ښوونځي یې نه و تړل شوی دا به اوس په پوهنتون کې په لومړي سمستر کې پر زده کړو بوخته وه. هغه وايي چې اوس مهال په کور کې د کور په کارونو خپل وخت تیروي.
هغه ویلي: "زه په ښوونځي کې ډیره ښه لایقه وم. کیدای شي زه به په پوهنتون کې په لومړي سمستر کې په زده کړو بوخته وای. اوس ټوله ورځ په کور کې ایساره یم هیڅ خوشاله نه یم. ټوله ورځ د کور په کارونو بوخته یم."
لیلا ویلي چې یوازې دا خبره نه ده چې هغه ښوونځي ته نه شي تللی، بلکې د لیلا په وینا چې هغه " حتی خپلې ملګرې هم نه شي کتلی چې ورسره خبرې وکړي او خپل ساعت تېر کړي. هغې ویلي د خندا او خوشالۍ لپاره هیڅ خونه نه لري.
د یونسیف په دې راپور کې د لیلا د مور ګلچهرې له قوله ویل شوي چې هغه ګوري چې تاریخ تکراریږي." زه لس کلنه وم چې په ۱۹۹۶ کا کې طالبانو په لومړي ځل افغانستان کې واک ترلاسه کړ او زمونږ ښوونځي یې وتړل. خو زه هغه مهال ۱۴ کلنه وم، زما کورنۍ زما د واده بندوبست وکړ. د هغې نیټې راوروسته ژوند مې تیاره شو."
ګلچهره وايي چې فکر کوي د لور راتلونکې به یې هم ددې راتلونکې ته ورته وي." زه دا احساسوم لیلا به هم د ورته تیاره ژوند سره چې زه مخ وم، مخ شي. زه ویره لرم چې لیلا به هیڅکله ښوونځي ته لاړه نه شي او هغه به په ځوانۍ کې جبري واده کولو ته مجبوره شي. "
د یونیسف د راپور له مخې پر افغانستان باندې د طالبانو د بیا واکمنیدو دمخه کلنو کې د لیلا په څیر نجونو لپاره ژوند بل ډول وو، په ۱۵ کلنۍ کې کیدای شو چې هغه د انګلیسي او کمپیوټر کورسونه لوستې وو. هغې کولای شو چې پارک او ورزشي کلپونو ته لاړه شي، حتی سفر یې کولی شو. هغې د خیالونو د لټون ازادي لرله. دا ازادۍ ما هیڅکله په ۱۵ کلنۍ کې نلرلې او اوس د هغې څخه هم دا ازادۍ اخیستل شوي دي.
لیلا وايي: " زه د یوداسې ورځې خیال وینم، کله چې زه ښوونځي ته ستنه شم، خپل دوستان بیا وونیم او او د فرصتونو ډکه راتلوونکې ولرم".
افغان میرمنو په ملاتړ د اروپايي ټولنې کمپاین
افغانستان کې د اروپايي ټولنې ماموریت ویلي چې د ښځو سره د پیوستون د نړیوالې ورځې مارچ اتم سره یې هممهاله د افغان میرمنو او نجونو څخه د ملاتړ لپاره یو پنځه ورځینی کمپاین پیل کړی دی.
اروپايي ټولنې د ایکس په ټولنیزه شبکه کې لیکلي چې دا کمپیاین په پنځه برخو کې ترسره کیږي. دغې ټولنې ویلي: " د ښځو د نړیوالې ورځې په مناسبت، اروپايي ټولنه د ټولو افغان ښځو او نجونو د ځواکمنتیا، لیوالتیا او زړورتیا ستاینه کوي. اروپايي ټولنه وياړي چې د روغتيا، زده کړو، ژوند او اقتصادي اقداماتو په ګډون په بېلابېلو برخو کې له دوی سره مرسته کوي. موږ په ٥ برخو کې کمپاین کوو. موږ سره اوسي".
اروپايي ټولنې ویلي چې ددغه کمپاین لومړۍ ورځ یې، زدهکړې ښځې پیاوړې کوي کمپاین ته ځانګړې کړې ده. " د اروپايي ټولني په ملاتړ، په افغانستان کې د خوړو پروګرام په ښوونځیو کې له یو میلیون څخه زیاتو افغان ماشومانو (نجونو او هلکانو) ته ورځنۍ ډوډۍ ورسوله. پایلې: د نوم لیکنې زیاتوالی، د حاضري زیاتوالی او د لوږې کموالی".
طالبانو حکومت په ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې د واک د بیا ترلاسه کولو وروسته د لومړنۍ دورې څخه په پورته دورو کې د نجونو پر زده کړو بندیز لګولی او هم یې د ملګرو ملتونو په ګډون له کور بهر په دولتي او غیر دولتي ادارو کې د ښځو په کار بندیز لګولی دی.
طالبانو په ټولنیز ژوند کې هم پر ښځو او نجونو باندې پراخه محدودیتونه لګولي دي او هغوی یې تر ډیره د عام ژوند څخه ګوښه کړي دي. طالبانو د حکومت ویاند ویلي چې په افغانستان کې د ښځو او نجونو د زده کړو ستونزه د دغه هیواد داخلي ستونزه ده او طالبان هڅه کوي چې دې مسلې ته په کور دننه د حل لار ولټوي.
فورم \ دبحث خونه