د البانیا تیرانا ښار د افغان ښځو د لومړۍ لویې غونډې کوربه دی چې د بشري حقونو فعالانو، د افغان حکومت پخوانیو چارواکو، ژورنالیستانو او د ټولنې د نورو برخو ښځو په کې ګډون کړی.
د سولې ښوونځی چې له کابو یوې لسیزې راهیسې په افغانستان کې فعالیت کوي زرګونه هغو افغان نجونو ته د د زدهکړو زمینه برابره کړې ده چې ښوونځي ته له تللو بېبرخې شوي دي.
د ملګرو ملتونو د ښځو ادارې ویلي چې په افغانستان کې د طالبانو د چارواکو له خوا د امربالمعروف د قانون په نافذیدو باندې چې ددغې ادارې د وینا له مخې د عام ژوند څخه ښځې عملآ حذفوي او د طالبانو اخلاقي پولیسو ته اجرايي واک او صلاحیتونه ورکوي په ژوره توګه اندیښمنه شوې ده.
ملکرو ملتونو د عمومي منشي ویاند سټیفن دوجاریک د طالبانو د مشر له خوا د امر بالمعروف د نوي قانون خپریدو ته په غبرګون کې افغانستان کې په عام ژوند کې پر ښځو او نجونو باندې د طالبانو له خوا لګیدلي محدودیتونه غندلي او ویلي دي چې دا ډیره سخته ده چې ددغسې پریکړو په پلي کولو سره دې یو هیواد پرمختګ وکړي.
په داسې حال کې چې په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته ښځې له زده کړو، کار، روزنې او ورزشي فعالیتونو څخه محرومې شوې دي، د ملګرو ملتونو د کارپوهانو یوې ډلې په یو لیک کې له نړیوالو ورزشي سازمانونو، په ځانګړي توګه د المپیک له نړیوالې کمېټې څخه غوښتي چې د افغان ښځینه ورزشکارانو ملاتړ وکړي.
د ملګرو ملتونو یو تازه راپور ښيي چې په افغانستان کې ۸۰ فیصده ښځې د مهمو موضوعاتو په اړه د سیمه ییزو چارواکو سره هیڅ تعامل او اړیکې نلري او د عدالت ترلاسه کولو لپاره اړ دي چې سړیو او ټولنې باندې اتکا وکړي.
ملګرو ملتونو جمعه جون ۲۱ ( چنګاښ لومړۍ) تائید کړه چې د قطر په پایتخت دوحې کې د افغانستان په هکله د یو شمیر هیوادونو د ځانګړو استازو په دوه ورځنۍ غونډې کې به د افغانستان د مدنې ټولنې، میرمنو او بشري حقونو مدافعینو پورې اړوندو اندیښنو باندې خبرې ونشي.
په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د مرستندویه پلاوي (یوناما) مشرې په دې هیواد کې پر ښځو او نجونو د طالبانو د بندیزونو پر دوام نیوکه وکړه او ویې ویل چې د دغه وضعیت دوام د هېواد د نیمايي وګړو پر ژوند منفي اغېز کړی دی.
د طالبانو له خوا د لومړنۍ دورې څخه په پورته دورو کې د افغان نجونو پر زده کړو د زر ورځو بندیز پوره کیدو سره هممهاله بریتانیا د پخواني صدراعظم ګولډن براون په مشرۍ 'زده کړې نشی ځنډیدلی' د بنسټ په ګډون یو شمیر نړیوالو سازمانونو د افغان نجونو پرمخ د ښوونځیو د پرانیستلو لپاره کمپاینونه پیل کړي دي.
د ملګرو ملتونو د ماشومانو د ملاتړ اداره "یونیسف" وايي چې نن پنجشنبه د جون ۱۳( جوزا ۲۴) په افغانستان کې د لومړنۍ دورې څخه په پورته دورو کې د نجونو پر زده کړو د بندیزد خواشینوونکي اعلان څخه زر ورځې تیرې شوې او په دغه موده کې په ښوونځیو کې د نجونو د زده کړو لپاره درې میلیارده درسي ساعتونه ضایع شوي دي.
په بشري چارو کې د ملګرو ملتونو د عمومي منشي مرستیال مارتین ګرفټس وايي چې په افغانستان کې واک ته د طالبانو د بیا رسیدلو وروسته یې چې کومې هیلې او کومې لیکلې ژمنې لرلې چې نړیواله ټولنه د طالبانو سره څنګه مخ ته لاړه شي، هغه هیلې له منځه تللي دي.
د بشري حقونو یو شمیر ښځینه افغان فعالانې وايي چې د کوسوو جمهور رئیسې ویوسا عثماني ددغه هیواد د جمهوري ریاست افتخاري مدال افغان میرمنو ته ورکړی دی.
نور پورته کول
